?? بررسی روایات مطلاق بودن امام حسن در نزدراویان شیعه

عبدالله بن سنان از امام صادق(علیه السلام) نقل می کند که فرمود: “علی بن ابی طالب (ع) بر روی منبر بود که فرمود:” ازدواج ندهید فرزندم حسن را، زیرا او مردی است که زنان را زیاد طلاق می دهد! در آن هنگام مردی از اهل همدان به پا خواست و گفت: سوگند به خدا ما به او ازدواج خواهیم داد، او، فرزند پیامبر خدا(ص) و امیر مومنان است، پس چنانچه او را خواست نگه می دارد و اگر نخواست طلاق می دهد.” جناب کلینی روایت فوق را به همراه روایت دیگری با همین مضمون از یحیی بن ابی العلا در فروع کافی، ج6 نقل کرده است.

جناب محاسن برقی در کتاب محاسن برقی ج2 در باب الاستشاره از امام صادق(ع) روایت می کند که؛ ” مردی خدمت امیر مومنان (ع) رسید، عرض کرد: آمده ام با شما مشورتی کنم، زیرا حسن و حسین و عبدالله بن جعفر جهت خواستگاری دختر من آمده اند. حضرت فرمود: کسی که مورد مشورت قرار می گیرد باید امین باشد؛ راجع به فرزندم حسن، همانا او زنان را طلاق می دهد و اما حسین برای دخترت بهتر است، پس دخترت را به ازدواج حسین درآور.”
سه روایت فوق از عمده ترین روایات در مورد طلاق دادن زنان توسط امام حسن(ع) است که در منابع شیعی وارد شده است.

بررسی روایات به لحاظ سند و مفهوم

حدیث اول از عبدالله بن سنان؛ در سلسله راویان حدیث مزبور، دو نفر به نام های “حمید بن زیاد"و"حسن بن محمد بن سماعه” قرار گرفته اند که هر دو آنها واقفی مذهب 1 هستند و قولشان در صورتی حجت و قابل اعتماد است که معارض قطعی نداشته باشد.
حدیث دوم از یحیی بن ابی العلا؛ گرچه این فرد از اهل کوفه است اما درباره او توثیقی وارد نشده و چگونگی حال او مجهول است.

حدیث سوم از محاسن برقی؛ نجاشی می گوید: برقی ، اهل کوفه و صد در صد قابل اعتماد و اطمینان بود ، لیکن او در نقل روایات بر افراد ضعیفی اعتمتد کرده است و دارای روایات و احادیث مرسله فراوانی است، از این رو اعتماد به روایات وی مشکل می باشد.(معجم رجال الحدیث، ج2)

نقد محتوای احادیث

اولا؛ در روایات، امام حسن(ع) با واژه “مطلاق” توصیف شده است. این واژه به دنبال نکاح و ازدواج های دائمی مطرح است نه ازدواج موقت و ملک یمین و باید در طهر غیر مواقعه انجام گیرد. آیا رعایت چنین شرایطی با تعدد ازدواج هایی که در روایات ذکر شده قابل تطبیق خواهد بود؟

ثانیا؛ روایات متعددی است که دلالت بر مغبوضیت طلاق دارد که با محتوی روایات فوق در تضاد و تعارض بوده و آنها را از حجیه ساقط می کند. امام صادق(ع) از پدر خود نقل می کنند؛"خداوند کسی را که فراوان دست به طلاق می زند و هربار به دنبال تنوعی در ذائقه جنسی خود می باشد، دشمن دارد."(وسائل الشیعه،ج15)

.
منبع؛ حقایق پنهان، احمد زنانی
نشر؛ بوستان کتاب

_________________________________

1_ واقفیه، واقفه یا ممطوره، گروهی از شیعیان که بر امامت امام موسی کاظم(ع) توقف کردند، از اعتراف به امامت امام رضا(ع) سرباز زدند و معتقد بودند که امام کاظم(ع)، مهدی موعود است که در غیبت به سر می‌برد و رجعت خواهد کرد. همچنین به گروهی از شیعیان که بر امامتامام حسن عسکری توقف کردند و وی را مهدی موعود دانستند نیز واقفه گفته می‎شود. علی بن اسماعیل میثمی، اولین کسی بود که بر آنها نام ممطوره را گذاشت.

.

.

.